Türkiye Cumhuriyeti, Asya ile Avrupa arasında bir geçiş konumunda bulunduğundan dolayı önemli bir ticaret merkezidir. Doğu ile Batı’yı birleştiren bir köprü görevini yerine getiren Türkiye Cumhuriyeti’nde iş yatırımı yapmak daha cazip hale gelmeye başlamıştır. Belirtmek gerekir ki; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan yabancıların da Türkiye’de şirket kurması mümkündür. Hatta Türk vatandaşı olan kişiler ile aynı prosedürlere tabi olarak şirket kurmaları mümkündür.
Türkiye Cumhuriyeti’nde şirketler, şirket ortaklarının sorumluluk şekline bağlı olarak çeşitli türlere ayrılmıştır. Şirket ortaklarının yalnızca şirkete koydukları sermaye payı kadar sorumlu olduğu şirketlerde sınırlı sorumluluk esası geçerlidir. Şirketin borçlarından şirket tüm malvarlığı ile sorumluyken şirket ortakları ise alacaklılara karşı sorumlu olmazlar. Şirket ortaklarının sınırlı sorumlu oldukları şirket türleri sermaye şirketleri olarak anılmaktadır. Sermaye şirketi türüne örnek olarak “Anonim Şirket”, “Limited Şirket” ve “Sermayesi paylara bölünmüş Komandit Şirket” sayılabilir.
Şirket ortaklarının şirketin borçlarından bütün şahsi malvarlığıyla sorumlu olduğu şirket türlerinde ise sınırsız sorumluluk rejimi geçerlidir. Yani, şirket ortakları şirketin borçlarından dolayı şahsi malvarlıklarıyla sınırsız olarak sorumlu olmaktadırlar. Sınırsız sorumluluk ilkesinin geçerli olduğu şirketlere örnek olarak Kollektif şirket ve Adi Komandit şirketler örnek gösterilebilir.
Şirket kuruluşundan önce bu durumların doğru bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir. Dünya’daki gelişmiş hukuk sistemleri incelendiğinde sorumluluk rejimine göre şirketlerin türlere ayrıldığı görülecektir. Özelikle de şirket ortaklarının şirketin alacaklılarına karşı doğrudan sorumlu olmadığı sermaye şirketleri uygulamada daha fazla tercih edilen şirket türleridir.
SERMAYE ŞİRKETİ ORTAKLARININ SINIRLI SORUMLULUĞU
Şirket ortaklarının şirketin alacaklılarına karşı doğrudan sorumlu olmadığı sermaye şirketleri Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de en fazla tercih edilen şirketlerdir. Bu tür şirketlerde pay sahibinin sorumluluğu yalnızca şirkete karşıdır. Şirkete koymayı vaat ettiği sermaye payının tamamını şirkete ödediği anda şirket ortaklarının bir sorumluluğu kalmamaktadır.
Bu nedenle şirketin 3. kişilere olan borçlarından dolayı alacaklılar doğrudan pay sahiplerine başvuramazlar. Alacaklılar, borçlarının tahsili amacıyla yalnızca şirkete başvurabilir. Alacaklılar ile şirket arasında alacaklardan dolayı doğması muhtemel olan ihtilaf hallerinde yine sadece şirkete karşı hukuki yollara başvurulabilecektir. Şirketin pay sahipleri belirttiğimiz üzere yalnızca taahhüt ettikleri sermaye borcunu ödemekle yükümlüdürler.
ŞAHIS ŞİRKETİ ORTAKLARININ SINIRSIZ SORUMLULUĞU
Sermaye şirketlerinde sınırlı sorumluluk rejimi geçerliyken şahıs şirketlerinde ise şirket ortaklarının şirketin borçlarından dolayı sınırsız bir şekilde sorumluluğu bulunmaktadır. Şahıs şirketlerinde, pay sahiplerine şirket idaresi ve şirket malvarlığı üzerinde sınırsız bir şekilde tasarrufta bulunma hakkı tanınmıştır. Sorumluluk rejiminde temel ilke şirket ortaklarının idare ve malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisi arttıkça şirketin borçlarından olan sorumluluğunun da artması şeklindedir.
Bu durumda sermaye şirketlerinden farklı olarak şahıs şirketlerinde alacaklılar hem şirket tüzel kişiliğine hem de şirket ortağına talep ve ihtilaflarını yöneltebilecektir. Bu tür şirketlerde ortağın şahsi malvarlığıyla sınırsız bir şekilde sorumlu olduğu bir sorumluluk rejimi mevcuttur.
Türk vatandaşı olmayan yabancılar Türkiye’de şirket kurabilirler mi?
Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre Türk vatandaşı olmayan yabancılar da herhangi bir kısıtlama olmaksızın şirket kurabilirler. Türk vatandaşlarının uymakla mükellef oldukları kurallara bağlı olurlar.
Türkiye’de şirket ortakları şirketin borçlarından sorumlu mudur?
Şahıs şirketlerinde şirket ortakları şirketin borçlarının tamamından şahsi malvarlıklarıyla sorumludurlar. Sermaye şirketlerinde ise şirket ortakları şirketin borçları nedeniyle alacaklılara karşı sorumlu tutulamazlar.
